ผ่อนคลาย สบายใจด้วยสุคนธบำบัด

ผ่อนคลาย สบายใจด้วยสุคนธบำบัด

อ.นพ.ชนินทร์ ลีวานันท์
ภาควิชาเวชศาสตร์ฟื้นฟู
Faculty of Medicine Siriraj Hospital
คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล

            สภาวะแวดล้อมในปัจจุบัน ที่ไม่ว่าจะไปทางไหนเราก็ไม่สามารถจะหลีกหนีมลพิษได้ บางคนหงุดหงิด อารมณ์ไม่ดี แถมของใช้ในชีวิตประจำวันกว่าครึ่งยังมีส่วนผสมของสารเคมีแทบทั้งสิ้น จึงมีหลายท่านที่พยายามหันกลับไปใช้ผลิตภัณฑ์ที่มาจากธรรมชาติ โดยเฉพาะน้ำมันหอมระเหยที่สกัดจากพืชพรรณชนิดต่าง ๆ เพื่อการผ่อนคลาย "สุคนธบำบัด" หรือ "อโรมา เธอราปี่"

อโรมา เธอราปี่ คืออะไร
            คำนี้มาจากคำ 2 คำรวมกันคือ อโรมา แปลว่า กลิ่นหอม หรือเกี่ยวกับกลิ่นหอม และเธอราปี่ แปลว่า การบำบัด การรักษา ดังนั้นเมื่อเอามารวมกัน อโรมา เธอราปี่ จึงหมายถึง การบำบัดด้วยกลิ่นหอมจากธรรมชาติ แบ่งเป็น กลิ่นของดอกไม้หอม เช่น มะลิ กุหลาบ ลาเวนเดอร์ กระดังงา. ชมนาด โรสแมรี่ จำปี เป็นต้น ซึ่งดอกไม้ที่มีกลิ่นหอมก็สามารถนำมาสกัดได้เกือบทุกตัว พืชที่มีกลิ่น เช่น ตะไคร้หอม ยูคาลิปตัส ,มะกรูด ส้ม มะนาว ออริกาโน (ที่ใช้โรยหน้าพิซซ่า) แครอท อบเชย ไพล กานพลู เป็นต้น ซึ่งของไทยเราก็คือสมุนไพรที่ใช้ทำลูกประคบนั่นเอง
            กรรมวิธีสกัด ทำโดยนำดอกไม้ หรือส่วนของพืชที่ต้องการสกัดมาหั่นให้เป็นฝอยแล้วนำไปต้มให้เดือดซึ่งใช้ภาชนะต้มพิเศษที่มีท่อต่อให้ไอระเหยออกมาที่ปลายท่อก็จะมีภาชนะไว้คอยเก็บน้ำมันหอมระเหยที่กลั่นตัวออกมา เรียกว่า เอสเซนเชี่ยล ออยล์ การสกัดส่วนใหญ่ใช้วัตถุดิบปริมาณมาก แต่ได้น้ำมันหอมระเหยเพียงเล็กน้อย เช่น ใช้ดอกไม้หอม 1 กิโลกรัม สกัดน้ำมันหอมระเหยได้เพียง 1 ซีซีเท่านั้น จึงทำให้น้ำมันหอมระเหยที่สกัดจากธรรมชาติมีราคาแพง อาจจะมีราคาเป็นหลักร้อย ถึงหลักพันต่อ 1 ซีซี ซึ่งขึ้นอยู่กับชนิดของดอกไม้ หรือพืชที่นำมาสกัด มีวิธีการนำไปใช้หลายรูปแบบ แต่ที่นิยมกัน คือ หยดลงในน้ำเพื่ออาบหรือแช่ตัว หรือผสมในน้ำมันนวดหน้า นวดตัว นอกจากนี้ยังมีใช้รูปแบบธูปหอม เกลือหอม เทียนหอม หรือสบู่สมุนไพรอีกด้วย

ประโยชน์ที่ได้รับ
            อโรมา เธอราปี่ จะไปกระตุ้นประสาทการรับรู้กลิ่นผ่านทางต่อมรับกลิ่นภายในจมูก และส่งสัญญาณประสาทความรู้สึกเข้าสู่สมอง เมื่อสมองได้รับสัญญาณดังกล่าวจะแปลผลความรู้สึกนั้นออกมา แล้วส่งผลกลับไปให้ร่างกายทั้งหมดตอบสนองต่อกลิ่นนั้น ๆ โดยส่วนใหญ่พบว่า
            1. ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายทั้งจิตใจ และร่างกาย ลดความเครียด เช่น กลิ่นมะลิ กลิ่นลาเวนเดอร์เป็นต้น
            2. สร้างภูมิต้านทานให้กับร่างกาย เพราะเมื่อสุขภาพจิตดี รู้สึกปลอดโปร่งก็จะไปกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานโรค
            3. ช่วยสร้างเสริม และฟื้นฟูสุขภาพโดยรวมให้รู้สึกสบายขึ้น หรือดีขึ้น
            4. เอสเซนเชี่ยล ออยล์บางกลิ่น สามารถลดจำนวนเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อไวรัสบางชนิดได้ เช่น อบเชย กานพลู ออริกาโน สามารถลดเชื้อแบคทีเรียบางชนิดได้ ส่วนลาเวนเดอร์ โรสแมรี่ มะกรูด ยูคาลิปตัส สามารถลดเชื้อไวรัสบางชนิดได้
            5. ทำให้โล่งจมูก และละลายเสมหะ เช่น กลิ่นเปปเปอร์มิ้น กลิ่นยูคาลิปตัส
            6. ช่วยให้หลับสบาย เช่น มะกรูด คาโมมายล์ ลาเวนเดอร์ เป็นต้น
            7. ลดอาการตึงเกร็งของกล้ามเนื้อ เช่น คลารี่เซจ คาโมมายล์ เป็นต้น

ข้อจำกัด / ข้อควรระวังในการใช้ (รวมทั้งผู้ที่ไม่เหมาะที่จะใช้)
            1. เด็กเล็กอาจมีอาการแพ้ที่ผิวหนังได้
            2. สตรีมีครรภ์ อาจทำให้เกิดอาการผิดปกติได้โดยเฉพาะกลิ่นที่มีฤทธิ์ในการกระตุ้น
            3. ผู้ที่ผิวแพ้ง่าย
            4. ผู้ป่วยลมชัก เพราะกลิ่นที่มีคุณสมบัติเป็นตัวกระตุ้นทำให้ตื่นตัวอาจมีผลให้อาการลมชักกำเริบได้
            5. ผู้ป่วยโรคหืดหอบ อาจแพ้บางกลิ่นทำให้อาการหนักขึ้น
            ดังนั้นก่อนที่เลือกใช้กลิ่นใดควรทดสอบด้วยตนเองเพียงเล็กน้อยก่อนโดยการดม หรือทาบริเวณหลังมือ (กรณีที่จะนำมาผสมน้ำอาบ) แล้วสังเกตปฏิกิริยาที่เกิดขึ้นถ้ามีอาการแพ้ คัดจมูกมากขึ้น หรือคันมีผื่นแดงบริเวณที่ทาก็ไม่ควรเลือกใช้กลิ่นนั้น

ทราบได้อย่างไรว่าเป็นกลิ่นปราศจากสารเคมี/สารสังเคราะห์
            ถ้าจะให้รู้จริงคงต้องใช้ผู้มีประสบการณ์ในการแยกแยะว่าน้ำมันหอมระเหยขวดใดสกัดจากธรรมชาติ 100% ขวดใดเป็นสารสังเคราะห์ขึ้นซึ่งคงบอกยากมากสำหรับมือใหม่หัดดมอย่างพวกเรา แต่สิ่งหนึ่งที่อาจช่วยบอกได้คือราคาดังได้กล่าวข้างต้น ถ้าขวดละ 5 ซีซี ราคา 35 บาท 4 ขวด 100 บาท อย่างนี้สารสังเคราะห์แน่นอน แต่ก็ไม่ใช่ว่าราคาแพงแล้วจะได้ของแท้เสมอไป ถ้าไปเจอของแพงด้วย แต่ไม่ใช่น้ำมันหอมระเหยจากธรรมชาติด้วยยิ่งแย่ใหญ่ จึงขอย้ำว่าต้องใช้ประสบการณ์จริงๆ เริ่มต้นทีละน้อยๆขวดเล็กๆก่อน ถ้าผิดพลาดไปจะได้ไม่เสียใจมาก

            ประโยชน์ของกลิ่นหอมมีมากมาย ยิ่งถ้าเราเอามาใช้ร่วมกับการบำบัดอื่น ๆ ก็จะช่วยเสริมฤทธิ์กัน ที่นิยมกันมาก คือ นำกลิ่นมาผสมกับน้ำมันนวดตัวก็จะได้ประโยชน์ร่วมกันระหว่างการนวดและอโรมา เธอราปี่ แต่กลิ่นที่จะนำมาผสมราคาค่อนข้างแพงมาก ตามท้องตลาดจึงใช้กลิ่นสังเคราะห์แทนซึ่งราคาจะถูกลง 5-10 เท่าตัว แต่ประสิทธิภาพต่าง ๆ ไม่สามารถรับรองได้ว่าจะดีเหมือนกลิ่นที่สกัดจากธรรมชาติหรือไม่ แต่ที่แน่ ๆ ท่านอาจต้องเสี่ยงกับสารเคมีที่ผสมมากับกลิ่นสังเคราะห์ และผลร้ายที่จะตามมา เช่น อาการแพ้ต่างๆที่จะเกิดขึ้น และต้องมาเสียค่ายารักษากันอีกต่อหนึ่ง
  

 

 

 

เอกสารประกอบ

ดาวน์โหลด